معرفی کتاب الفوائد الصمدیه

معرفی کتاب الفوائد الصمدیه

یکی از مهمترین و موجز ترین کتب در علم نحو، کتاب “الفوائد الصمدیه” است که شیخ بهایی به برادر کوچکش، عبدالصمد دیکته کرده و سپس در اختیار اهل فضل قرار داده است.

این کتاب جزء کتب درسی در علم نحو و یکی از کتاب های جامع المقدمات است که پس از کتاب هدایه خوانده می شود.

کتابی است مختصر، دقیق، با عباراتی زیبا و نثری استوار و لطیف.

شیخ بهائی این کتاب را سال ۱۰۳۰ هجری قمری تألیف کرد.

ساختار کتاب

این کتاب تشکیل شده از یک مقدمه و پنج حدیقه (بوستان).

حدیقه اول:

در این حدیقه که اول کتاب است، بحث را از کلمه و کلام که موضوع علم نحو است، آغاز می کند.

بعد از ذکر این که کلمه تقسیم به اسم و فعل و حرف می‌شود، اختصاصات آن‌ها را بیان می‌کند.

سپس اقسام اسم و احکام و اقسام فعل را بیان می‌کند و به ذکر موارد اعراب و بنا می پردازد.

حدیقه دوم:

در این حدیقه مصنف فقط مواردی که مختص به اسماء است، ذکر می‌کند همچون موارد:

  • معربات و مبنیات،
  • اسماء عامل و احکام و شرایط و تقسیمات آن‌ها.
  • موانع صرف.

حدیقه سوم:

این حدیقه مختص به ذکر افعال و متعلقات افعال است

در این حدیقه به تقسیمات فعل می‌پردازد.

پس از آن حالات اعرابی فعل مضارع مورد بررسی قرار می‌گیرد؛

آنگاه، به ادوات ناصب و جازم و تأثیرات این ادوات بر فعل مضارع همچون تأثیرات زمانی و معنایی آن‌ها می‌پردازد.

در ادامه به ذکر افعال مدح و ذم می‌پردازد.

آنگاه، این حدیقه را با ذکر افعال قلوب و باب تنازع خاتمه می دهد.

حدیقه چهارم:

در بوستان چهارم کتاب، مسئله ای بیان شده است که ما معمولاً در کتب نحوی شاهد آن نیستیم و آن ذکر اقسام جُمَل و اعراب آن‌ها است.

در این حدیقه مصنف بحث را با تعریف جمله آغاز می‌کند.

سپس با تقسیم جمله به اسمیه و فعلیه مثال‌هایی برای آزمایش و تقریب به ذهن آن‌ها می‌آورد.

شیخ بهائی جملات را در این فصل به دو نوع بدون اعراب و جملاتی که اعراب محلی دارند تقسیم می‌کند و به ذکر جایگاه آن‌ها می‌پردازد.

در خاتمه این حدیقه بحثی کلی از احکام جار و مجرور و ظرف و محل اعرابی آن می‌آید.

حدیقه پنجم:

این بخش به ذکر مفردات در بیان معانی و تقسیمات حروف و آنچه که دارای معنای حرفی است اختصاص دارد. مانند برخی از اسماء و ظروف.

وی در این بخش به بیان ۲۵ قسم از مفردات می‌پردازد.

در این حدیقه مصنف حروف و مفردات و موارد استعمال آن را بنا بر ترتیب حروف الفبا ذکر کرده است.

وی از حرف «همزه» آغاز و این حدیقه را به حرف «لم» ختم می‌کند.

  • محصول
  • مشخصات
  • پیشنهاد

الفوائد الصمدیه

۷۵,۰۰۰تومان
کتاب الفوائد الصمدیه، کتابی است مختصر، دقیق با عباراتی زیبا و نثری استوار و لطیف؛ این کتاب از همان آغاز نگارش مورد توجه خاص ادیبان و محققان بوده و ...
۱
نویسنده

شیخ بهایی

قطع

وزیری

صفحات

۷۹ صفحه

نوع جلد

شومیز

ابعاد
وزن کالا ۲۰۰ گرم
ابعاد ۱۷ × 4 × 23.5 سانتیمتر

شروح بر صمدیه

بر صمدیه شروح مختلفی نوشته شده است، از جمله:

  1.  شرح کبیر سید علی خان بن احمد مدنی به نام «الحدائق الندیه فی شرح فوائد الصمدیه».
  2. شرح صغیر سید علی خان بن احمد مدنی به نام “الفرائد البهیه فی شرح فوائد الصمدیه”
  3. «الکلمات العلویه فی شرح الصمدیه» نوشته محمدجواد ذهنی تهرانی.
  4. «القواعد العربیه فی شرح الفوائد الصمدیه» نوشته سید علی حسینی.
  5. “الکلام المفید” نوشته مرحوم مدرس افغانی.

 

نظر دهید

پاسخ دهید

99 − 93 =

فروشگاه کتب حوزوی و معارفی بوک دین
Logo